Πατερικές διδαχές περί της αρετής της αγνότητος.

Ο άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσανίνωφ μας λέγει σχετικά με την αρετή της αγνείας: «Πολλοί λένε πως η απελευθέρωση του ανθρώπου από την δουλεία της σάρκας και πολύ περισσότερο η απαλλαγή του από πορνικούς λογισμούς και πορνικά αισθήματα, είναι αδύνατη, επειδή τάχα πρόκειται για κατάσταση αφύσικη. Αλλά ο πάνσοφος νομοθέτης Θεός γνωρίζει πολύ καλύτερα από μας το τι είναι δυνατό και τι αδύνατο για τον άνθρωπο. Και αφού Εκείνος νομοθέτησε την αγνεία του σώματος και της καρδιάς, οπωσδήποτε αυτή είναι δυνατή.

Ο νομοθέτης Θεός είναι, επίσης, δημιουργός της φύσεως, και γι᾽ αυτό η καρδιακή και σωματική καθαρότητα δεν είναι ασυμβίβαστες με την φύση του ανθρώπου. Η αγνεία είναι αφύσικη για την φθαρμένη ανθρώπινη φύση, όπως αυτή κατάντησε μετά την παράβαση του Αδάμ. Ήταν, όμως, φυσική κατά την δημιουργία και πριν από το προπατορικό αμάρτημα. Φυσική κατάσταση της ψυχής μπορεί να ξαναγίνει μετά την ανακαίνισή της με την πνευματική καλλιέργεια»1.

Ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακoς, στο κεφάλαιο Περί αγνείας, μεταξύ των άλλων λέγει: «4. Κανείς από όσους ήσκησαν την αγνεία, ας μη θεωρή δικό του κατόρθωμα την απόκτησί της. Διότι το να νικήση κανείς την φύσι του είναι από τα ανέλπιστα. Όπου πραγματοποιήθηκε ήττα της φύσεως, εκεί φανερώθηκε η παρουσία του υπερφυσικού. Διότι, χωρίς καμμία αντιλογία, το κατώτερο καταργείται από το ανώτερο. Η αρχή της αγνείας είναι η μη συγκατάθεσις στους σαρκικούς λογισμούς. 23. Σ” εκείνους που είναι έκδοτοι στις ηδονές παρατηρείται, όπως μου διηγήθηκε κάποιος που τα εδοκίμασε, μετά την ανάνηψί του, μία αίσθησις έρωτος σωμάτων, και ένα πνεύμα γεμάτο αναίδεια και απανθρωπιά, θρονιασμένο αισθητά στην καρδιά. Αυτό το πνεύμα προξενεί στον πολεμούμενο άνθρωπο πόνο στην καρδιά που τον καίει σαν φλογερό καμίνι. Τον κάνει επίσης να μη φοβήται τον Θεό, να μη λογαριάζη καθόλου την μνήμη της κολάσεως, να βδελύσσεται την προσευχή, και κατά την ώρα της διαπράξεως της αμαρτίας, και τα λείψανα ακόμη των νεκρών να τα θεωρή σαν ξηρούς λίθους.

Και αν ο Θεός δεν συντόμευε τον χρόνο της κυριαρχίας του, δεν θα σωζόταν καμμία ψυχή που έχει ενδυθή το πήλινο αυτό σώμα, το αναμεμειγμένο με αίμα και ρυπαρό χυμό. Και πως μπορεί να είναι διαφορετικά, αφού κάθε πράγμα, αναζητεί με σφοδρότητα ο,τι του είναι συγγενικό»2.

Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος τονίζει σχετικά με την αγνότητα: «Ο φιλάνθρωπος Κύριος, επειδή δηλαδή περιβαλλόμαστε από σάρκα και αναγκαζόμαστε να πολεμάμε προς αόρατες δυνάμεις, μας κατασκεύασε και αόρατα όπλα, ώστε με τη δύναμη αυτών να νικάμε την φύση των αντιπάλων. Έχοντας λοιπόν εμπιστοσύνη στην δύναμη των όπλων, ας πράττουμε ο,τι μπορούμε και θα μπορέσουμε ενισχυόμενοι από την πνευματική αυτή πανοπλία να κατασυντρίψουμε την όψη του διαβόλου.

Γιατί δεν μπορεί ούτε την αστραπή αυτών να υποφέρει, αλλά εάν επιχειρήσει να σταθεί απέναντί μας, αμέσως τυφλώνεται. Πράγματι, όπου βρίσκεται η σωφροσύνη και η σεμνότητα και πλήθος άλλων αρετών, εκεί απλώνεται εν αφθονία και η χάρις του Αγίου Πνεύματος»3.

Ο Μέγας Βασίλειος, σε ομιλία του στους ψαλμούς, σημειώνει για την αρετή της αγνότητος: «Όχι όσες αναγκάστηκαν να φυλάξουν παρθενία, ούτε εκείνες που από λύπη η ανάγκη ακολούθησαν το σεμνό βίο, αλλά όσες με ευφροσύνη και αγαλλίαση χαίρονται γι᾽ αυτό τους το κατόρθωμα, αυτές θα οδηγηθούν στον Βασιλέα, και θα οδηγηθούν όχι σε οποιοδήποτε τόπο, αλλά στον Ναό του Βασιλέα»4.

Ο άγιος Εφραίμ ο Σύρος, σε λόγο παραινετικό, λέγει για την αγνότητα: « Ω αγνότητα, που κατοικείς στις ψυχές των πράων και ταπεινών, και τους κάνεις ανθρώπους του Θεού. Ω αγνότητα, που ανθίζεις σαν ρόδο ανάμεσα στην ψυχή και στο σώμα, και γεμίζεις όλο τον οίκο με ευωδία! Ω αγνότητα, που είσαι πρόδρομος και σύνοικος του Αγίου Πνεύματος! Ω αγνότητα, που εξιλεώνεις τον Θεό και απολαμβάνεις την πραγματοποίηση των υποσχέσεών του, και γι᾽ αυτό σε ευγνωμονούν όλοι οι άνθρωποι! Αυτήν αγάπησαν οι Άγιοι. Αυτή αγάπησε ο Άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής: και επειδή την αγάπησε, αξιώθηκε να γείρει στο στήθος του ενδόξου Κυρίου. Ω αγνότητα, που δεν απέκτεισες βραβεία μόνο μ” αυτούς που έμειναν για πάντα παρθένοι, αλλά και με τους έγγαμους! Αυτήν λοιπόν ας αγαπήσουμε, για να κάνουμε να χαρεί το Πνεύμα του Θεού, που κατοικεί μέσα μας. Σ” αυτό ανήκει η δόξα, στους αιώνες. Αμήν»5.

………………………………………………………………

1. Αγ. Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ Ασκητικές εμπειρίες Β Ἐκδ. Ι. Μ. Παρακλήτου σελ. 63.
2. Αγ. Ιωάννου του Σιναΐτου Κλίμαξ Εκδ. Ι. Μ. Παρακλήτου σελ. 194.
3. Ροδόσταγμα Χρυσοστομικής σοφίας Εκδ. Φωτοδότες τομ. Α σελ. 162
4. Βασιλειανό Αποθησαύρισμα Εκδ. Φωτοδότες σελ. 72.
5. Οσίου Εφραίμ του Σύρου Έργα τομ. Γ σελ. 172

(Από την εφημερίδα: Ορθόδοξος Τύπος, 18 Ιουλίου 2014).